تغییرات بیشینه‌ کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II در گندم، یولاف وحشی و شلمی در شرایط تنش یخ زدگی
کد مقاله : 1085-9THISWSCON (R1)
نویسندگان
علیرضا حسن فرد *، مهدی راستگو، ابراهیم ایزدی دربندی، احمد نظامی
گروه اگروتکنولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
چکیده مقاله
ارزیابی میزان تحمل به یخ‌زدگی در محصولات زراعی و علف‌های هرز رایج آنها، اطلاعات ارزشمندی در مورد پراکنش اکولوژیکی و رقابت‌پذیری آنها در این شرایط فراهم می‌کند. به‌همین‌منظور، آزمایشی در پاییز سال 1398 در دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد انجام شد. گونه‌های گیاهی شامل گندم و دو علف‌هرز یولاف وحشی و شلمی بودند که تا مرحله سه تا شش برگی در شرایط طبیعی رشد کردند و سپس در معرض دمای یخ‌زدگی قرار گرفتند. در هر سه گونه گیاهی، کاهش چشم-گیر کارایی فتوشیمیایی فتوسیستم II (Fv'/Fm') از دمای 12- درجه سانتی‌گراد شروع شد. به‌طوری‌که کاهش این شاخص، 72 ساعت پس از تنش یخ‌زدگی در مقایسه با قبل از تنش در گندم، یولاف وحشی و شلمی به‌ترتیب 31، 38 و 34 درصد بود. شیب کاهش Fv'/Fm' در هر سه گونه‌گیاهی در دماهای 16- و 20- درجه سانتی‌گراد با کاهش تندتری همراه بود. در دمای 20- درجه سانتی‌گراد، Fv'/Fm' در هر سه گونه گیاهی با گذشت 24 ساعت پس از تنش به صفر رسید. همچنین Fv'/Fm' بیشتر، نشان‌دهنده درصد بقای بیشتر در گونه‌های گیاهی است. به‌طورکلی، در مناطقی که دما تا 8- درجه سانتی‌گراد کاهش می‌یابد یولاف وحشی و شلمی کارکرد فتوسیسم II را به‌خوبی حفظ می‌کند و همین مسئله احتمالا به حفظ بقا و در نهایت رقابت‌پذیری بالای آنها با گندم می‌انجامد.
کلیدواژه ها
پراکنش اکولوژیکی، رقابت‌پذیری، علف‌هرز، فتوسیسم II
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی